İÇ GÖÇLERİN ÇOCUK SUÇLULUĞUNA ETKİSİ

 

 

 

 

 

 

*İ. Hamit HANCI  *Ekin Ö.AKTAŞ  *Eren AKÇİÇEK**

 

 *) Ege Üniv. Tıp Fak. Adli Tıp A.B.D. İZMİR

**) Ege Üniv. Tıp Fak. Gastroenteroloji A.B.D. İZMİR

 (Hancı İH,Aktaş EÖ, Akçiçek E. İç göçlerin çocuk suçluluğuna etkisi. IV. Karadeniz Tıp Günleri (31 Mayıs-3 Haziran 1995 Trabzon)'nde sunulmuştur.Eğitim Dergisi,Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, 1, 173-183, 1996.)

 ÖZET

 1991-1993 yılları arasında, İzmir Çocuk Mahkemesi' nde davaları sonuçlanan 3327 çocuğun karar kartonları incelenerek nüfusa kayıtlı oldukları ya da doğdukları iller incelendi.

Olguların % 35.5' i İzmir nüfusuna kayıtlıydı. Özellikle iç göçlerin çocuk suçluluğunda rol oynayan etkenlerden biri olduğu kanaatine varıldı.

 GİRİŞ

Çocuk suçluluğunun oluşumunda ailenin , sosyoekonomik ve kültürel yapının , yakın çevre koşullarının , yöresel gelenek ve göreneklerin etkisi büyüktür (1-15). Ekonomik , sosyal veya siyasal nedenlerle bireylerin yer değiştirmesine "göç" denir. Göçler geçici yada daimi olmaktadır. Aynı ülkenin bir bölgesinden diğer bölgesine yapılan göçlere "iç göç" denilmektedir (16).

Endüstri gelişmesi yüksek düzeye ulaşmış ülkelerde nüfusun büyük oranı sık sık yer değiştirmekte.Yer değiştirmeler aileler , özellikle küçük çocuklar ve yaşlı kimseler için çoklukla baskı nedeni olmakta, çoğu zaman yeni bir çevreye uymakta ve yeni dostlar edinmekte zorluk çekmektedirler(17).

İç göçler beraberinde bazı sosyal sorunlara neden olmaktadır. Bu süreç içinde artan gecekondulaşma, kentsel hizmetlerin aksaması ,işsizlik , göç edenlerin topluma uyumsuzluğu, şehir kültürüne yabancılık ve kültürler arası çatışma gibi sorunlar yaşanmaktadır (2,15-27). Günümüze kadar uygulanan kalkınma politikalarının bir sonucu olarak, ayrıca bazı bölgelerin coğrafi özellikleri ,tarım potansiyeli , ulaşım olanakları ve sosyoekonomik değişimleri nedeniyle bu bölgelerde sanayileşme artmış , hızlı bir kentleşme süreci doğmuş; halen geleneksel ve feodal üretim ilişkileri içinde olan bazı bölgelerde ise kentleşme son derece yavaş ilerlemiştir(24). Kentleşme sürecinde 1985 te en düşük payın sırayla Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinin aldığı saptanmıştır. Türkiye’de iç göçlere katılım bu bölgelerde büyük boyutlardadır. (19, 20, 24, 28 ).

1950'li yıllardan itibaren sonra hızlı nüfus artışı , tarımda makineleşme, toprak dağılımının düzensizliği ve şehirlerde iş imkanlarının artışı şehre göçü arttırmıştır. Esasında toprağa ve doğum yerine bağlı muhafazakar köylünün yerinden göçüşü , bulunduğu yerdeki imkan sınırlılığı karşısında şehirlerin gittikçe daha cazip bir görünüş kazanması nedeniyledir. Şehirlerde iş imkanı göreli olarak daha fazladır Şehre göçte daha konforlu hayat sağlama , şehirlerin eğlence merkezi olması gibi faktörlerde etkili olmasına karşın ana etken ekonomik sorunlardır. (5 , 15 , 18, 20 , 21, 23, 24). Son yıllarda ardarda gelen göçük, heyelan , deprem gibi doğal afetler (22) ve Güneydoğu sorunu da (12 , 29) köyden kente göçü arttırmıştır. Endüstrileşmenin şehirleşmeye oranla ağır temposu , şehirlere akan iş gücünü işletmelerin emmesini engellemektedir. Bu nedenle şehre göç edenler , belli bir ihtisasa dayanan endüstri alanından ziyade geçici , ihtisas istemeyen hizmetlerde istihdam olmakta, marjinal sektör denilen seyyar satıcılık , ayakkabı boyacılığı ve kapıcılık faaliyetleri gibi prodüktiv olmayan işlerle uğraşmaktadırlar. Bu durum ayrıca açık işsizliğe ve kırsal kesimden kentlere gelen genç becerikli atılgan unsurların yerinde kullanılamaması sonucu "sosyal erozyon"a neden olmaktadır. Endüstrileşmeye dayalı sağlıklı şehirleşmede planlı bir şehir gelişimi olurken ,kırsal alanda endüstrileşmenin gerekli büyümeyi gösteremediği ülkelerde ise ihtiyacı aşan bir yükseklikte ve dağınık , düzensiz kentleşme olmaktadır Ülkemizin ekonomik ve sosyal yapısı bu göçü kaldıramadığı için Türkiye'nin şehirleşmesine "aşırı şehirleşme", "çarpık şehirleşme" gibi isimler verilmektedir. (5, 16, 18, 20-24, 30).

İzmir kentinde işsizlik yüksek olmasına karşın Türkiye ortalamasının altındadır. En çok net göç alan iller arasında olan İzmir'in nüfus artış hızı hemen hemen göç oranı kadardır. İzmir nüfusu her yıl 800.000 kişi artmaktadır(18).

Hızlı değişme süreci yaşayan toplumumuzda , suç probleminin bilimsel açıdan incelenmesi ve suça neden olan faktörlerin belirlenmesi , en azından ilgili kurumlar tarafından gerekli önlemlerin alınmasını kolaylaştırarak suçun batı toplumlarındaki boyutlara ulaşmasını büyük ölçüde engelleyebilir (31)

GEREÇ ve YÖNTEM

1991-1993 yılları arasında İzmir Çocuk Mahkemesinde davaları sonuçlanan 3327 olgunun karar kartonları incelenerek bunların doğdukları ya da nüfusa kayıtlı oldukları illerle , bu illerden göç edenlerin daha çok hangi semtlerde oturdukları belirlenmiştir. Ayrıca Türkiye'deki illerden İzmir Büyükşehir sınırları içine göç edenlerin nüfusa oranları C.Sevgi'nin çalışmasından(24) belirlenerek , suçlu çocukların bu illere dağılım oranları ile karşılaştırılmıştır.

BULGULAR

3327 olgunun %53.1'i kırsal kökenlidir(Tablo-1). Suç işlediği iddia edilen çocukların %35.5 'i (1183 olgu) İzmir nüfusuna kayıtlıdır.Bunu sırasıyla Mardin , Erzurum , Kars , Ağrı, Manisa ve Diyarbakır illeri izlemektedir(Tablo-2). Olguların %43.2 si(1436 olgu) Ege bölgesindendir.Bunu Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri takip etmektedir. Ancak İzmir değerlendirme dışı tutulduğunda Ege Bölgesi 3. sıraya düşmektedir.(Tablo-3)

Tablo-1 Tüm olguların kökenleri

n %

Kırsal 1761 53.1

Kasaba 729 21.9

Kent 800 24.2

Yurt dışı 19 0.6

Nüfusa Kayıtsız 5 0.1

Bilinmeyen 13 0.2

Tablo-2 Suç işleyen çocukların doğdukları ya da nüfusa kayıtlı oldukları iller

İli Olgu sayısı Oran İzmir nüfusuna kayıtlılar , nüfusa kayıtsızlar ve

bilinmeyenler hariç tutulduğunda kalan 2126 olguya göre oran

n %

***** ********* ******** *************************************

 1-İzmir 1183 35.5 ---

2-Mardin 312 9.4 14.7

3-Erzurum 185 5.6 8.7

4-Kars 162 4.9 7.6

5-Ağrı 143 4.3 6.7

6-Manisa 130 3.9 6.1

7-Diyarbakır 114 3.4 5.4

8-Muş 98 2.9 4.6

9-Konya 66 2.0 3.1

10-Aydın 51 &#

 

hamithanci@tukport.net

 

hamithanci@yahoo.com

 

Ana sayfa