www.kriminoloji.com
SUÇ
NEDENLERİ
Prof.Dr. R. Füsun
SOKULLU-AKINCI[1]
©
www.kriminoloji.com 2002
GENEL OLARAK:
Suçun açıklanmasında, nedenlerinin ortaya konulmasında
sübjektif ve objektif nitelikte bazı yaklaşımlar bulunmaktadır. Suç teorileri
neredeyse suç kadar eskidir. İlk suç teorisi, mağarasına hırsız giren, en
değerli sopası çalınan insanca ortaya atılmıştır. “Niçin” diye sormuştur.
“Neden ben?”. Suçun daha bilimsel bir açıklaması daha sonra dinler tarafından
yapılmıştır. Tanrının kanunlarının ihlali üzerinde durulmuş ve suç ile günah
aynı anlamı ifade edilmiştir.
1700 ve 1800’lerde, insanlar arası ilişkilerin üstünde duran
Voltaire, Rousseau gibi sosyal felsefecilere göre suç ahlaki bir konu idi.
Özgür irade, özgür seçim ve hedonizm kavramları bu dönemde ortaya çıktı.
Toplumsal sözleşme kavramı, yani, daha büyük sayıdaki insanın özgürlüğünün
koruyabilmesi için, bireylerin özgürlüklerinden fedakarlık etmeleri gerektiği
ortaya atıldı. Buna klasik okul denildiği görülmüştür.
Buna karşın, 18. yüzyılda, determinizm kavramını ortaya atan
pozitivist okul çıktı. Lombroso, Garofalo ve Ferri’nin önderliğini yaptığı bu
okul, daha sonra Şikago Okulu suçlu davranışı açıklayan çağdaş teorilerden pek
çoğunu değişik şekillerde etkilemiştir.
Suçlu davranışı farklı temellere dayandıran pek çok teori
olmasına rağmen, bunların hepside yandaş bulabilmiştir. Bunun nedeni basittir:
Bunların hepsi bir bakıma doğrudur, hepsi gerçeklere dayanan bazı bulguları
ortaya koymaktadır. Bu teorilerin tümü suçlu davranışı açıklamaya, suçun
nedenlerini ortaya koymaya yöneliktir. Suçun önlenmesi ve kontrolü konuları ise
ihmal edilmiştir. Kriminoloji alanında yapılması gereken en önemli çalışma,
suçun önlenmesi ve suçluların ıslahı konularında somut ilkelerin ortaya
konulması olmalıdır.
Suçun nedenlerini açıklayan suç teorilerini dört genel kategori
altında inceleyeceğiz.
A)
Biyolojik
B)
Psikolojik
C)
Sosyolojik
D)
Sosyo-psikolojik teoriler.
DİPNOTLAR: